Vliegtuigposities ontvangen

In Nederland geldt een transponderplicht voor alle vliegtuigen. Hiervoor worden transponders gebruikt, die werken met verschillende normen.
In combinatie met de RTL-USB ontvanger zijn we geïnteresseerd in signalen volgens de ADS-B norm, dus werkend op 1090 MHz. Alleen van zweefvliegtuigen mag het transpondersignaal van de ADS-B norm afwijken, alle andere vliegtuigen moeten boven Nederland het ADS-B signaal gebruiken. Militaire vluchten of civiele- of lijnvluchten van verschillende vliegmaatschappijen zijn via dit systeem goed te volgen, mits ze in de zichtlijn liggen.
 

In het kort: hoe werkt de ADS-B transponder?

GPS signalen worden door satellieten uitgezonden en in de transponder ontvangen, gelijk de werking van een GPS Routeplanner (oa. de TomTom). Dat signaal wordt dus ook gebruikt bij de positiebepaling van een vliegtuig en doorgezonden via 1090 MHz.
Nu kan iedereen in het zichtbereik en met de nodige software en ontvangapparatuur met passende antenne (in de zichtlijn) het positiesignaal ontvangen.
 

Het signaal wordt allereerst ontvangen op de antenne en daarna gaat het met of zonder antenneversterker (het betreft 1090 MHz, dus een gewone TV- en Radioversterker volstaat NIET!) via de coaxkabel naar de RTL-USB stick. Met het Zadig stuurprogramma wordt de RTL-USB stick zichtbaar gemaakt voor Windows en de stick zet het signaal om naar bruikbare data. Hiervoor wordt de RTL1090 software gebruikt.
 

 
De laatste versie van het RTL1090 programma (versie RTL1090 vs.0304.161) heeft ook een heel mooi 'Radarscherm' en dat is al genoeg om resultaten te zien!
Verrassend is het als een paperclip als antenne ook al resultaat geeft en dat bewijst meteen al: als je antenne het kan zien dan kan je het ontvangen! Vliegtuigen moeten dan wel in de buurt vliegen.. maar het kan!
 
Als dit RTL1090 signaal op zijn beurt weer wordt toegevoerd aan de Virual Radar Server software. Het resultaat kan er dan zo uit komen te zien voor militaire- en civiele luchtvaart:
 

 
en zo voor zweefvliegverkeer:
 

 
Soms wordt het signaal gereflecteerd door een ander vliegtuig en wordt in Nederland het signaal ineens zichtbaar van een vliegtuig boven Le Havre in Frankrijk (de piek naar linksonder).
 

 
Een verklaring van de kleuren:
- lichtgroen: zweefvliegtuigen
- violet: lijnvluchten
 
De groene ringen geven de 50 km grenzen aan
 

Open Glider Network - OGN

Daar alle locatiegegevens over zweefvliegvelden bekend zijn, kan daarop handig worden gefocussed en ingezoomd. Op verzamelsites is ongeveer alle zweefvliegverkeer boven Nederland en omringende landen te ontvangen. Het overzicht hieronder kan als referentie worden gebruikt:
 
- www.glidernet.org -

 

Zweefvliegtuigposities bekijken vanuit:

(kaart gecentreerd op..)
  Lochem  
  Teuge  
  Twente  
  Lemelerveld  
  Terlet  
 
 

Zweefvliegvelden bekijken

(kaart gecentreerd op..)
  Lochem  
  Teuge  
  Twente  
  Lemelerveld  
  Terlet  

Deze site maakt, behalve ADS-B, ook nog gebruik van de signaalnormen FLARM en MODE-S.
 

Flightradar24

Een voorbeeld van een verzamelsite van vliegtuiggegevens is:
Flightradar24
(ingezoomed en gecentreerd op Lochem)
 
 

Line of sight

De horizon ligt bij 1 meter hoogte op 3,5 kilometer afstand. Bij 10 meter hoogte is dat op 35 kilometer afstand en bij 10 kilometer op 350 kilometer.
Verder luisteren kan je dus echt niet, omdat de Aarde gewoon rond is en aan de achterkant, in de schaduw van de Aarde, kan je deze radiosignalen dus ook niet horen. Ze hebben ook geen eigenschappen waardoor ze via lagen die om de Aarde liggen meebuigen, eromheen stuiteren of er dwars doorheen gaan.
 

 
Kort gezegd: als je het hier zelf op Aarde kan zien, dan kan je het ook horen, mits je natuurlijk wel de juiste apparatuur hebt en er radiosignaal wordt uitgezonden.